Nếu Linh nói với bạn rằng: bài viết nhận được gần 2.000 lượt chia sẻ này thực ra được viết bởi AI, dưới sự hướng dẫn của con người, bạn có thấy bớt thích nó đi không? Trước khi bạn trả lời, cho Linh kể thêm một chút để bạn hiểu rõ hơn câu chuyện này. Hãy đọc đến cuối bài viết, biết đâu bạn sẽ bất ngờ với những gì sắp được bật mí.

Sự thật là: AI không viết dở, chỉ là phần lớn người dùng chưa biết cách hướng dẫn AI để tạo ra nội dung thực sự thu hút, sâu sắc và có dấu ấn cá nhân. Chúng ta thường vội vàng chạy theo số lượng, viết thật nhanh, đăng thật nhiều, mà quên một điều quan trọng: người đọc không bị ấn tượng bởi tốc độ hay số lượng, họ bị thu hút bởi chiều sâu và cảm xúc.

Trong bài viết này, Linh sẽ chỉ ra 3 sai lầm phổ biến khi dùng AI để viết nội dung, và chia sẻ 3 kỹ thuật đơn giản nhưng hiệu quả để giúp bạn biến AI thành một cộng sự sáng tạo thực thụ - nhanh hơn, thông minh hơn, và quan trọng nhất là vẫn giữ được cá tính riêng.

Trước tiên, hãy cùng điểm qua những lỗi dễ mắc khi viết nội dung với AI. Hãy xem bạn có mắc lỗi nào không.

(1) Lỗi đầu tiên là trộn quá nhiều yêu cầu trong một câu lệnh. Đây là lỗi phổ biến khiến AI trả về kết quả nghe hợp lý nhưng không đúng điều bạn thật sự muốn. Ví dụ, bạn gõ: “Tóm tắt bài viết này và chỉnh lại cho chuyên nghiệp hơn.” Nghe có vẻ rõ ràng, nhưng lại mơ hồ: tóm tắt trước rồi mới chỉnh giọng văn, hay ngược lại? "Chuyên nghiệp" theo kiểu nào: trang trọng, phù hợp ngành tài chính, hay chỉ trau chuốt hơn? Khi thiếu định hướng và trình tự, AI sẽ tự hiểu theo cách của mình, và kết quả thường không đúng kỳ vọng.

Cách khắc phục rất đơn giản: tách riêng từng yêu cầu, làm rõ mục tiêu và đưa tiêu chí cụ thể. Ví dụ: “Bước 1: Tóm tắt bài viết này xuống khoảng 300 từ, giữ nguyên giọng điệu gốc. Bước 2: Biên tập nội dung đã rút gọn để phù hợp với một bài blog trên LinkedIn, hướng tới nhóm độc giả là chuyên viên nhân sự cấp trung.” Khi hướng dẫn rõ ràng, AI không cần đoán nữa và phản hồi sẽ sát phong cách cũng như mục tiêu bạn muốn.

(2) Lỗi thứ hai là câu lệnh trình bày không rõ, quá dài dòng hoặc quá ngắn. Một số bạn vì muốn chắc chắn AI “hiểu đúng” nên nhồi quá nhiều thông tin vào một đoạn prompt duy nhất: mục tiêu, bối cảnh, phong cách, độ dài, ví dụ minh họa… nhưng không chia tách hay sắp xếp hợp lý. Prompt lúc này như một đoạn văn rối, khiến AI không biết nên tập trung phần nào trước.

Ngược lại, cũng có những prompt quá ngắn, kiểu: “Viết email chào mừng nhân viên mới.” Câu lệnh như vậy thiếu thông tin về văn hóa công ty, đối tượng người nhận, giọng điệu mong muốn hay mục tiêu cụ thể.

Cách hiệu quả hơn là viết prompt độ dài vừa phải, chia ý rõ ràng, và giữ thông tin đủ để AI hiểu đúng yêu cầu. Ví dụ: “Viết email chào mừng nhân viên mới gia nhập phòng Marketing tại văn phòng Hà Nội. Giữ giọng văn thân thiện, ngắn gọn, mang tinh thần cởi mở của công ty khởi nghiệp công nghệ. Mục tiêu là giúp nhân sự mới cảm thấy được chào đón và nhanh chóng hòa nhập với team.” Prompt này không dài dòng, nhưng đủ thông tin để AI phản hồi sát nhu cầu.

(3) Lỗi thứ ba là nghĩ rằng AI hiểu rõ bối cảnh của bạn. Nhiều bạn viết prompt với suy nghĩ “cái này chắc AI biết rồi”, và quên rằng AI không hề biết bạn đang viết cho thương hiệu nào, gửi cho ai, hay mong muốn điều gì từ người đọc. Ví dụ: “Viết email giới thiệu sản phẩm mới.” Nhưng đó là sản phẩm gì? Gửi cho khách hàng hay nhân viên nội bộ? Là lần đầu ra mắt hay phiên bản nâng cấp? Thiếu những thông tin này, AI sẽ phải đoán – và kết quả là nội dung chung chung, thiếu điểm nhấn và không đúng tinh thần thương hiệu.

Thay vào đó, hãy chủ động cung cấp bối cảnh đầy đủ, như khi giao việc cho một đồng nghiệp mới. Ví dụ: “Viết email giới thiệu sản phẩm túi xách tái chế vừa ra mắt, gửi đến khách hàng nữ 25–35 tuổi, quan tâm thời trang bền vững. Giữ giọng văn nhẹ nhàng, truyền cảm hứng, nhấn mạnh thông điệp sống xanh và thiết kế tinh tế.” Khi vẽ rõ bức tranh toàn cảnh, AI có đủ dữ liệu để tạo nội dung sát phong cách, mục tiêu và trải nghiệm bạn muốn người đọc cảm nhận. Hãy nhớ: khi giao việc cho người khác, và cả với AI, đừng bắt người ta tự đoán.

Tóm gọn các lỗi sai trong một câu: đừng lười biếng. Nhìn chung, bạn vẫn cần biết rõ mình muốn viết gì. Đừng kỳ vọng AI làm hết thay bạn. AI là công cụ hỗ trợ viết và gợi ý ý tưởng. Người đưa ra quyết định cuối cùng vẫn là bạn.

Sau khi đã tránh các lỗi phổ biến khi viết prompt, chúng ta sẽ học cách khai thác AI như một đối tác sáng tạo thực thụ: không chỉ làm theo, mà còn gợi mở ý tưởng, đào sâu nội dung và hỗ trợ bạn phát triển quan điểm sắc sảo hơn. Linh đã xem một video của Nicolas Cole và thấy vài mẹo hữu ích nên cùng team Làm Bạn Với AI điều chỉnh, phát triển thêm để chia sẻ với bạn.

Cách đầu tiên, và cũng là một trong những kỹ thuật quan trọng nhất: Đào sâu ý tưởng.

2.1. Cách 1: Đào hang thỏ (Rabbit hole prompting)

Một hạn chế thường gặp khi dùng AI tạo nội dung là dừng lại quá sớm. Bạn đặt một câu hỏi, nhận được câu trả lời nghe ổn rồi dùng luôn. Nhưng nội dung có chiều sâu thường không nằm ở phản hồi đầu tiên, mà ở chuỗi câu hỏi tiếp theo. Cách làm này gọi là “Rabbit Hole Prompting” - gợi ý “hang thỏ”. Mỗi câu trả lời là một cánh cửa; thay vì dừng lại, bạn mở thêm những lớp mới để đi sâu vào vấn đề. Bạn có thể thực hiện theo 3 prompt sau. Linh sẽ mô tả 3 prompt, rồi thực hành với một ví dụ cụ thể:

(1) Đầu tiên, mở rộng không gian suy nghĩ: yêu cầu AI liệt kê nhiều góc nhìn khác nhau xoay quanh cùng một chủ đề. Cách này giúp bạn thoát lối tư duy quen thuộc và khám phá hướng tiếp cận mới. Bạn có thể tham khảo câu prompt bên dưới.

(2) Bước hai, chọn một góc nhìn khiến bạn tò mò nhất - khác thường, dễ bị hiểu sai hoặc ít được nói tới - rồi yêu cầu AI phân tích sâu hơn bằng prompt bên dưới. Mục tiêu là hiểu không chỉ “cái gì” mà còn “vì sao đáng để nói tiếp”.

(3) Bước ba, chuyển ý tưởng thành hành động cụ thể. Đây là lúc biến “nghe hay” thành “làm được”, giúp người đọc áp dụng vào công việc hoặc đời sống. Bạn có thể lưu lại prompt bên dưới để sử dụng:

Giả sử Linh bắt đầu với chủ đề: “Làm cách nào để từ chối công việc ngoài phạm vi mà vẫn giữ thiện chí?”, Linh nhập prompt đầu tiên để yêu cầu ChatGPT đề xuất 5 góc nhìn khác nhau. AI đưa ra các góc nhìn cụ thể: từ nhân viên mới còn ngại bị đánh giá, đến quản lý cấp trung “kẹt giữa” kỳ vọng và nguồn lực, rồi cả freelancer, người hướng nội, và những người từng kiệt sức vì ôm quá nhiều việc. Mỗi góc nhìn kèm cách từ chối phù hợp với tâm lý và hoàn cảnh, cùng ví dụ câu nói có thể áp dụng.

Sau đó, Linh tiếp tục prompt thứ hai, yêu cầu đào sâu góc nhìn số 2. Kết quả: ChatGPT phân tích vai trò “người ở giữa” của quản lý cấp trung, người phải cân bằng giữa bảo vệ đội nhóm và không làm trái ý sếp, và đưa ví dụ cụ thể về chị Minh để dễ hình dung.

Cuối cùng, Linh dùng prompt thứ ba để gợi ý cách áp dụng thực tế. ChatGPT trả lời bằng công thức rõ ràng: “Giải thích - Giới hạn - Giải pháp”, và thêm một mẹo nhanh: hãy từ chối bằng câu hỏi thay vì mệnh đề phủ định.

Chỉ với ba lượt prompt, một câu hỏi tưởng đơn giản đã được bóc tách thành chuỗi phân tích sâu, đa chiều và có giá trị hành động. Đây là khác biệt lớn khi bạn không chỉ dùng AI như công cụ tạo nội dung, mà biến nó thành đối tác phản biện chiến lược, giúp bạn viết rõ hơn, tư duy sắc bén hơn và dẫn dắt nội dung chuyên nghiệp.

2.2. Cách 2: Xoay kính vạn hoa

Sau khi có một ý tưởng đủ sâu nhờ kỹ thuật “đào hang”, bước tiếp theo là mở rộng theo chiều ngang: tìm nhiều cách triển khai khác nhau cho cùng một chủ đề. Giống như nhìn vào kính vạn hoa, mỗi lần xoay là một hình ảnh khác. Thay vì hỏi chung chung, bạn có thể dùng prompt:

Để bạn dễ hình dung, Linh thử ví dụ với chủ đề: “Lời xin lỗi trong môi trường làm việc.” Kết quả là danh sách phong phú gồm: (1) Nhóm ý tưởng thực tiễn xoay quanh các bước xin lỗi chuyên nghiệp hay cách viết email xin lỗi. (2) Nhóm ý tưởng gây tranh cãi khơi gợi câu hỏi như: “Người xin lỗi trước là người mạnh hơn, hay đang bị coi thường?”, “Sếp có nên xin lỗi trước toàn nhóm không?”. (3) Nhóm tương lai đưa góc nhìn mới như: AI xin lỗi thay người thật, hay văn hóa “không lỗi” tại các công ty công nghệ. Cuối cùng, (4) nhóm cá nhân hóa gợi mở những câu chuyện có chiều sâu, từ lần đầu xin lỗi sếp, đến bài học khi xin lỗi vì lỗi người khác gây ra.

Khá mới mẻ và khác biệt so với cách chúng ta thường nghĩ về lời xin lỗi nơi công sở. Bạn cũng có thể yêu cầu AI bổ sung thông điệp chính, gợi ý tiêu đề và hướng triển khai cho từng ý tưởng dành cho bài viết, kịch bản video hoặc dàn ý slide. Nhờ cấu trúc rõ ràng, bạn không chỉ tạo nhiều ý tưởng hơn mà còn giữ được sự đa dạng và dễ ứng dụng.

Tại đây, bạn có thể kết hợp cách số một, dùng các prompt mẫu để đào sâu vào bất kỳ ý tưởng nào khiến bạn hứng thú. Ví dụ, nếu bạn tò mò với câu hỏi “Sếp có nên xin lỗi trước mặt cả nhóm không?”, hãy yêu cầu AI phân tích tâm lý hai chiều, từ góc nhìn của người lãnh đạo và của nhân viên, rồi tiếp tục đặt câu hỏi mở rộng. Như vậy, từ một ý tưởng ban đầu, bạn sẽ mở ra nội dung vừa sâu sắc, vừa gần gũi với trải nghiệm công việc hàng ngày.

2.3. Cách 3: Chuẩn hóa câu lệnh

Nếu hai cách đầu giúp mở khóa ý tưởng và phát triển theo chiều sâu và chiều rộng, thì “Chuẩn hóa câu lệnh” là cách để bạn đóng gói những gì hiệu quả thành một hệ thống có thể tái sử dụng, chuẩn và dễ nhân rộng. Đây là cách Linh thường dùng để xây dựng chuỗi nội dung chuyên sâu, vừa tiết kiệm thời gian, vừa giữ được chất lượng và giọng điệu nhất quán.

Phần lớn mọi người dùng AI theo kiểu viết một câu rồi chỉnh dần. Ví dụ, bắt đầu: “Viết bài về phản hồi tiêu cực nơi công sở”, sau đó mới yêu cầu “Viết lại cho đối tượng nhân viên văn phòng”, “Rút gọn còn 300 từ”, “Cho thêm ví dụ”, “Chỉnh tone gần gũi hơn”. Cách này khiến bạn mất nhiều lượt trao đổi mà vẫn khó có một bài viết mượt, logic và đúng insight.

Thay vào đó, hãy gom tất cả yêu cầu thành một câu lệnh chuẩn gồm sáu thành phần rõ ràng. Thứ nhất là vai trò: bạn muốn AI viết với tư cách ai - chuyên gia, quản lý hay một nhân vật có trải nghiệm riêng? Thứ hai là bối cảnh: bài viết dành cho ai, đăng ở đâu, mục tiêu gì? Thứ ba là nhiệm vụ cụ thể: nội dung giúp người đọc làm gì – hiểu khái niệm, thay đổi hành vi hay hành động theo gợi ý?

Thành phần thứ tư là định dạng: độ dài, cấu trúc, có ví dụ hay không, mở/kết ra sao. Thứ năm là tiêu chí thể hiện: giọng văn mong muốn, điều cần tránh hoặc cần có. Cuối cùng là ví dụ tham chiếu: nếu muốn AI viết theo phong cách giống một cá nhân hoặc thương hiệu, hãy nói rõ.

Khi làm rõ các yếu tố này ngay từ đầu, AI sẽ có cái nhìn tổng thể và mạch suy nghĩ liền mạch, giúp tạo nội dung hợp lý từ cấu trúc đến giọng điệu, thay vì chắp vá. Linh đã để sẵn câu prompt này trong phần mô tả và bình luận; bạn có thể lưu lại để sử dụng.

Quay lại câu hỏi mở đầu: nếu bạn biết bài viết được gần 2.000 lượt chia sẻ kia do AI viết, dưới sự hướng dẫn của con người, bạn có bớt thích nó đi không? Có thể là có, nếu bạn tin rằng nội dung hay phải do con người viết hoàn toàn.

Vì sao nhiều người nghĩ vậy? Vì họ cho rằng nội dung viết bằng AI không đủ chiều sâu, không có cá tính hay cảm xúc. Nhưng hãy nhớ, AI chỉ là người viết. Quá trình tạo ra một bài viết hay còn rộng hơn: quyết định chi tiết cần đưa vào, giọng văn, góc nhìn, cảm xúc cần truyền tải.

Nếu bạn đã theo dõi đến đây, có lẽ bạn thấy rõ: AI không viết dở, AI phản chiếu đúng những gì bạn đưa vào.

Thay vì kỳ vọng AI tự biết, hãy coi AI như một cộng sự mới – thông minh, nhanh nhạy, nhưng cần bạn chia sẻ đầy đủ để làm việc hiệu quả. Khi bạn giao tiếp rõ ràng, đặt câu hỏi đúng và xây dựng hệ thống prompt chuẩn, AI sẽ phản hồi bằng nội dung có chiều sâu, có cảm xúc và mang dấu ấn riêng của bạn.

Bây giờ, hãy chọn một ý tưởng bạn đang ấp ủ, dùng kỹ thuật đào sâu, mở rộng, rồi đóng gói lại bằng một câu prompt đầy đủ sáu thành phần. Hãy để AI không chỉ giúp bạn viết nhanh, mà cùng bạn tạo ra những nội dung khiến người đọc thật sự muốn dừng lại và chia sẻ.