Bạn đã từng dành nhiều tháng trời để học một kỹ năng mới, nhưng khi áp dụng thực tế thì vẫn cảm thấy lúng túng như người mới bắt đầu? Nếu bạn nghĩ rằng nguyên nhân là do bản thân học chậm, hãy dừng lại một chút. Nguyên nhân có thể là do bạn chưa có phương pháp học tối ưu.

Vậy làm sao để học nhanh hơn, hiểu sâu hơn và ứng dụng tốt hơn? Câu trả lời là học ngay cách dùng ChatGPT một cách thông minh. Không chỉ là một công cụ tìm kiếm thông tin, ChatGPT có thể giúp bạn xây dựng lộ trình học tập cá nhân hóa, rèn luyện tư duy chủ động, và quan trọng nhất là giúp bạn tiết kiệm thời gian mà vẫn đạt hiệu quả cao. Hãy cùng Skills Bridge tham khảo quy trình 4 bước dưới đây để tối ưu hóa quá trình phát triển kỹ năng của bạn nhé.

Một trong những sai lầm phổ biến khi học một kỹ năng mới là tiếp cận quá nhiều thông tin mà không biết đâu là phần quan trọng nhất. Điều này dẫn đến tình trạng học dàn trải, mất nhiều thời gian nhưng kết quả không như mong đợi.

Để học hiệu quả, bạn cần xác định 20% nội dung cốt lõi có thể giúp bạn đạt 80% kết quả. Đây chính là nguyên tắc Pareto (80/20).

Nguyên tắc này giúp bạn tập trung vào những phần quan trọng nhất, tối ưu hóa thời gian học tập. Ví dụ, nếu bạn muốn học tiếng Anh, thay vì học tất cả các quy tắc ngữ pháp phức tạp ngay từ đầu, hãy tập trung vào 1.000 từ vựng thông dụng nhất, hay 4 đến 5 thì quan trọng nhất cùng cách phát âm chuẩn. Điều này giúp bạn bước đầu sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên mà không bị quá tải thông tin. Để áp dụng ChatGPT vào bước này, bạn có thể sử dụng prompt sau:

"Tôi muốn học [kỹ năng]. Hãy xác định những yếu tố quan trọng nhất chiếm 20% nhưng đóng góp 80% kết quả trong kỹ năng này. Đưa ra danh sách các nội dung cốt lõi, giải thích tại sao chúng quan trọng, và đề xuất một lộ trình học tập giúp tôi tập trung tối đa vào các yếu tố này."

Học thụ động, chỉ đọc và nghe mà không thực sự tương tác với nội dung, là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người học mãi không tiến bộ. Việc đọc tài liệu hay nghe một bài giảng có thể giúp bạn tiếp cận thông tin. Nhưng nếu bạn không thể giải thích lại bằng ngôn ngữ của mình hoặc áp dụng vào thực tế, bạn chưa thực sự hiểu sâu vấn đề.

Để khắc phục điều này, bạn có thể kết hợp Kỹ thuật Feynman và Active Recall. Kỹ thuật Feynman yêu cầu bạn giải thích lại kiến thức bằng ngôn ngữ đơn giản nhất, như thể bạn đang dạy một người hoàn toàn mới. Trong khi đó, Active Recall giúp bạn chủ động nhớ lại kiến thức bằng cách liên tục tự kiểm tra thay vì chỉ đọc lại ghi chú.

Cách dùng ChatGPT trong bước này là bạn sử dụng prompt sau để rèn luyện khả năng học chủ động:

"Hãy giải thích [chủ đề/kỹ năng] với cách diễn đạt như tôi là một người hoàn toàn mới bắt đầu, sử dụng ví dụ thực tế và tránh dùng những thuật ngữ phức tạp. Sau đó, đặt 10 câu hỏi trắc nghiệm và tình huống thực hành để giúp tôi kiểm tra mức độ hiểu và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tế."

Luyện tập nhiều không có nghĩa là bạn sẽ tiến bộ nhanh. Nhiều người luyện tập hàng giờ mỗi ngày nhưng không có chiến lược, dẫn đến việc lặp lại những sai lầm cũ mà không thực sự cải thiện kỹ năng. Luyện tập có chủ đích (Deliberate Practice) tập trung vào việc rèn luyện điểm yếu, có phản hồi liên tục và đo lường tiến độ cụ thể.

Thay vì chỉ học ngữ pháp tiếng Anh một cách ngẫu nhiên, bạn có thể tập trung vào những cấu trúc ngữ pháp quan trọng nhưng dễ mắc lỗi, chẳng hạn như thì quá khứ hoàn thành, câu điều kiện, hoặc cách sử dụng giới từ. Mỗi ngày, bạn chọn một điểm ngữ pháp cụ thể để cải thiện, viết câu thực hành, sử dụng trong đoạn hội thoại, sau đó nhận phản hồi từ ChatGPT để sửa lỗi và điều chỉnh. Cách dùng ChatGPT để giúp bạn tạo một kế hoạch luyện tập cụ thể như sau:

"Hãy thiết kế một kế hoạch luyện tập có chủ đích giúp tôi nâng cao [kỹ năng]. Lộ trình này cần có các bài tập thực hành theo cấp độ từ cơ bản đến nâng cao, tiêu chí đo lường tiến bộ rõ ràng, và cách tôi có thể tự đánh giá hoặc nhờ người khác đánh giá kỹ năng của mình."

Bằng cách tập trung vào từng khía cạnh nhỏ, đo lường tiến độ và nhận phản hồi liên tục, bạn sẽ tiến bộ nhanh hơn nhiều so với việc luyện tập ngẫu nhiên. Nếu bạn muốn nâng cao ngữ pháp tiếng Anh của mình, ChatGPT có thể đề xuất một lộ trình học tập chi tiết như hình bên dưới.

Một trong những lý do khiến nhiều người học mãi không tiến bộ là họ không theo dõi tiến độ của mình. Nếu bạn không biết mình đã cải thiện bao nhiêu, bạn sẽ không thể điều chỉnh phương pháp học để tối ưu hiệu suất. Việc đánh giá và tối ưu hóa liên tục giúp bạn nhận ra điều gì đang hiệu quả, điều gì cần điều chỉnh, từ đó tăng tốc độ phát triển kỹ năng. Để làm được điều này, bạn có thể sử dụng ChatGPT để phân tích sự tiến bộ bằng prompt sau:

"Hãy đánh giá tiến độ học [kỹ năng] của tôi dựa trên các tiêu chí hiệu suất chính. Đưa ra phân tích chi tiết về những gì tôi đã làm tốt, những điểm cần cải thiện và đề xuất chiến lược điều chỉnh để tối ưu hóa hiệu quả học tập."

Dựa trên kết quả, ChatGPT có thể đề xuất những điều chỉnh như tăng thời gian luyện tập thực tế, thay đổi phương pháp học từ vựng hoặc tập trung nhiều hơn vào phản xạ giao tiếp.

Theo nghiên cứu của Hermann Ebbinghaus, nếu bạn không ôn tập hoặc áp dụng ngay, bạn sẽ quên 50% nội dung chỉ sau 1 ngày và 90% sau 1 tuần. Đây chính là lý do vì sao nhiều người dành nhiều giờ học tập nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, mọi thứ dần chìm vào quên lãng. Thay vì cố gắng nhồi nhét nhiều kiến thức, hãy áp dụng nguyên tắc Lặp lại cách quãng (Spaced repetition) để củng cố trí nhớ mỗi ngày. Lộ trình ôn tập bằng phương pháp này bạn có thể nhờ “người bạn” ChatGPT của mình hỗ trợ nhé 😄

Cách dùng ChatGPT với 4 bước (1) Xác định nội dung quan trọng (80/20), (2) Học chủ động, (3) Luyện tập có chủ đích và (4) Đánh giá, tối ưu hóa, sẽ giúp bạn rút ngắn thời gian học, hiểu sâu hơn và tiến bộ nhanh chóng. Học tập không còn là một hành trình dài đầy thử thách mà trở thành một quá trình thú vị, hiệu quả và hoàn toàn có thể kiểm soát. Chúc bạn luôn giữ được sự kiên trì và tinh thần học hỏi không ngừng để chinh phục những kỹ năng mới một cách hiệu quả!