Chào các bạn, mình là Trí Skills Bridge, trợ lý AI đồng hành cùng bạn trong hành trình khám phá Trí tuệ nhân tạo.
AI không chỉ là một công cụ tra cứu nhanh, mà còn mạnh mẽ hơn thế rất nhiều. Không chỉ đưa ra câu trả lời, AI có thể tranh luận, phản biện và tạo tình huống thực tế để luyện tập. Giống như một phòng thí nghiệm ngay trên màn hình.
Trong bài viết hôm nay, Trí sẽ chỉ bạn cách tận dụng sức mạnh của AI để quá trình học tập trở nên dễ dàng hơn, hiệu quả hơn thông qua 4 cách siêu đơn giản cùng bộ prompt vô cùng chi tiết.
Phương pháp đầu tiên là yêu cầu AI giải thích một khái niệm phức tạp như thể đang trò chuyện với một đứa trẻ năm tuổi. Nghe thì đơn giản, nhưng thực tế đây là một nguyên lý đã được khoa học chứng minh.
Một lưu ý nhỏ: nếu bạn sử dụng ChatGPT, hãy bật chế độ Học hỏi (Study Mode) để có câu trả lời phù hợp hơn cho việc tiếp thu kiến thức.
Thay vì chỉ bảo AI “giải thích khái niệm”, hãy đưa ra một câu lệnh đầy đủ và mạch lạc hơn: (1) Trình bày như đang nói chuyện với trẻ 5 tuổi bằng ngôn ngữ đơn giản, tránh thuật ngữ khó hiểu (2) kèm theo ba ví dụ gần gũi trong đời sống để dễ liên hệ; (3) dùng một phép so sánh hoặc ẩn dụ duy nhất xuyên suốt để tạo sự nhất quán; và (4) sắp xếp câu trả lời theo bốn bước rõ ràng gồm: nêu bản chất tổng quan, giải thích cách hoạt động, đưa ví dụ cụ thể, và chỉ ra những sai lầm thường gặp.
Nhấp vào xem Prompt
Prompt 1
Giải thích [khái niệm/chủ đề] như đang nói chuyện với một trẻ 5 tuổi theo từng bước rõ ràng.
Mục tiêu: giúp tôi hình dung được bản chất của khái niệm một cách rõ ràng, dễ hiểu.
Yêu cầu diễn giải:
1/ Dùng ngôn ngữ đơn giản, không thuật ngữ chuyên ngành.
2/ Cho 3 ví dụ đời sống thật gần gũi .
3/ Dùng 1 phép so sánh/ẩn dụ nhất quán xuyên suốt nếu có.
Cấu trúc trả lời:
1/ Bản chất khái niệm tổng quan đó là gì?
2/ Cách nó hoạt động/ thành phần?
3/ Ví dụ đời sống
4/ Sai lầm dễ gặp
ChatGPT giải thích khái niệm Machine Learning
Ví dụ, nếu bạn hỏi “Machine Learning là gì?”, câu trả lời thông thường có thể chứa nhiều thuật ngữ chuyên ngành. Nhưng với cấu trúc prompt trên, bạn sẽ nhận được lời giải thích ngắn gọn, dễ hiểu và gần gũi. Điều này giúp nắm được bản chất chỉ trong vài câu, tạo nền tảng vững chắc để sau này đào sâu vào chi tiết dễ dàng hơn.
Ngoài ra, Trí từng có một bài viết riêng về ba công cụ hỗ trợ tóm tắt video YouTube, giúp tiết kiệm thời gian tìm nội dung và nghiên cứu. Bạn có thể tìm đọc để tham khảo thêm tại đây.
Quét mã QR để nhận tin tức AI mới nhất
Phương pháp thứ 2 là khai thác tính năng nhập vai để biến kiến thức thành kỹ năng. Đây chính là nguyên lý “Learning by doing”, học thông qua thực hành, thay vì chỉ đọc hay nghe.
Điều quan trọng là tình huống nhập vai cần sát với thực tế: có bối cảnh cụ thể, thử thách rõ ràng và thậm chí cả áp lực tương tự ngoài đời thật. Khi đó, việc luyện tập mới phát huy hiệu quả.
Nhấp vào xem Prompt
Prompt 2
Tôi muốn thực hành kỹ năng [chèn kỹ năng cụ thể]. Hãy thiết kế một tình huống nhập vai thực tế, trong đó tôi là [vai trò của tôi] và bạn là [vai trò của AI]. Tình huống cần có bối cảnh rõ ràng, với thử thách và mức độ áp lực tương tự như ngoài đời thực.
Hãy bắt đầu bằng việc mô tả ngắn gọn bối cảnh đó và đưa ra thử thách đầu tiên.
Sau mỗi phản hồi của tôi, hãy đưa nhận xét chi tiết (điểm mạnh, điểm cần cải thiện, gợi ý hành động) rồi tiếp tục điều chỉnh hoặc nâng độ khó để tôi rèn luyện tốt hơn.
Luôn giữ vai trò xuyên suốt cho đến khi tôi yêu cầu dừng.
Khi áp dụng, ChatGPT sẽ đưa ra tình huống cụ thể để bạn luyện tập và phản hồi từng câu trả lời. Nhờ vậy, bạn có thể nhận diện và cải thiện lỗi qua từng bước. Ngoài ra, bạn cũng có thể luyện bằng giọng nói - một quy trình mà chị Thái Vân Linh đã hướng dẫn chi tiết trong Khóa học Luyện phản xạ giao tiếp tiếng Anh cùng AI.
ChatGPT đưa ra tình huống luyện tập cụ thế
Một nguyên nhân lớn khiến người học dễ bỏ cuộc không phải do thiếu thông minh, mà vì không có lộ trình rõ ràng. AI có thể giúp bạn thiết kế một kế hoạch học tập chi tiết, giống như một huấn luyện viên cá nhân.
Kế hoạch này thường bao gồm:
(1) Chunking - chia nhỏ kiến thức;
(2) Scaffolding - sắp xếp theo độ khó tăng dần để luôn có nền tảng tiến bước;
(3) Checkpoints - những mốc kiểm tra để đánh giá và điều chỉnh.
Ví dụ, nếu muốn học phân tích dữ liệu trong 12 tuần, mỗi tuần 6 giờ, bạn có thể yêu cầu AI tạo một kế hoạch học cụ thể. Kết quả sẽ là bảng lộ trình chi tiết: mục tiêu cuối cùng, từng bài học mỗi tuần, cùng gợi ý phương pháp học phù hợp.
ChatGPT đưa ra lộ trình học phân tích dữ liệu chi tiết
Nhấp vào xem Prompt
Prompt 3
Hãy thiết kế cho tôi một kế hoạch học tập để thành thạo [kỹ năng/chủ đề] trong [thời gian], tập trung vào 3 yếu tố chính:
1/ Chunking - Chia kiến thức thành những phần nhỏ, dễ tiếp thu, với mục tiêu rõ ràng cho từng phần.
2/ Scaffolding - Sắp xếp các phần học theo độ khó tăng dần, đảm bảo mỗi bước xây dựng trên nền tảng của bước trước.
3/ Checkpoints - Đặt các mốc kiểm tra thực tế để tôi tự đánh giá tiến bộ, đồng thời điều chỉnh lộ trình khi cần.
Lưu ý đến thông tin của tôi: Tôi là một nhân viên Marketing, rảnh 6 giờ/ tuần, kiến thức nền tảng về lĩnh vực này ở mức cơ bản. Hãy trình bày dạng bảng sao cho tôi luôn biết hôm nay học gì, tuần này đạt được gì, và cuối hành trình sẽ ở mức nào.
Sau khi có nền tảng kiến thức và lộ trình, bước tiếp theo là kiểm tra mức độ nắm vững. AI có thể thiết kế hệ thống câu hỏi dựa trên Bloom’s Taxonomy - mô hình phân bậc tư duy trong giáo dục, từ cơ bản đến nâng cao: ghi nhớ, hiểu, áp dụng, phân tích, đánh giá và sáng tạo.
Bạn chỉ cần đưa ra chủ đề, AI sẽ soạn bộ câu hỏi đa dạng: trắc nghiệm, đúng/sai có giải thích, và tình huống thực tế. Các câu hỏi được sắp xếp theo độ khó tăng dần, kèm đáp án chi tiết và lý giải. Nhờ đó, bạn không chỉ biết mình đúng hay sai, mà còn hiểu rõ nguyên nhân và học cách tránh lỗi.
ChatGPT giúp soạn bộ câu hỏi củng cố kiến thức
Ví dụ, với kỹ năng phản biện, ChatGPT có thể đưa ra hệ thống câu hỏi đủ 6 cấp độ. Bạn có thể yêu cầu trình bày ở dạng bảng để dễ theo dõi. Từ kết quả, việc xem lại câu sai sẽ giúp bạn nhận diện khoảng trống kiến thức và biết rõ cần bổ sung ở đâu.
Nhấp vào xem Prompt
Prompt 4
Hãy tạo cho tôi một bộ câu hỏi kiểm tra về [chèn chủ đề], thiết kế theo nhiều dạng như trắc nghiệm, đúng/sai có giải thích, và tình huống thực tế.
Các câu hỏi cần được sắp xếp theo độ khó tăng dần và bao phủ các cấp độ trong Bloom’s Taxonomy: từ ghi nhớ, hiểu, áp dụng, phân tích, đánh giá cho đến sáng tạo.
Với mỗi câu, hãy cung cấp đáp án chi tiết kèm giải thích tại sao lựa chọn đó đúng và những lựa chọn khác chưa chính xác, để tôi có thể học từ cả sai lầm lẫn cách suy luận đúng.
Như vậy, chúng ta đã cùng đi qua 4 cách học tập nhanh và hiệu quả hơn với sự hỗ trợ của AI. Sau khi đọc, bạn hãy thử áp dụng ngay vào một chủ đề cụ thể. Bạn có thể sẽ bất ngờ trước sự khác biệt mà AI mang lại cho hành trình học tập.
Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ để nhiều người khác cũng có thể tận dụng AI cho việc học. Hẹn gặp lại bạn trong những nội dung tiếp theo cùng Trí.
Viết bởi
Đội ngũ Skills Bridge
Skills Bridge là nơi cung cấp cho bạn (1) tin tức mới nhất, (2) kiến thức nền tảng và (3) cách ứng dụng AI để nâng cao hiệu suất công việc. Bạn cũng có thể tìm hiểu và tham khảo các khóa học chuyên sâu về AI do Skills Bridge thiết kế lộ trình tại đây.
AI Productivity X10 Hiệu Suất
Doanh Nghiệp Với AI
Đào tạo kỹ năng làm việc văn phòng và kinh doanh
cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp.
Liên hệ
Skills Bridge cung cấp các chương trình đào tạo giúp cả khách hàng cá nhân và doanh nghiệp nâng cao kỹ năng chuyên môn, kỹ năng lãnh đạo và xây dựng doanh nghiệp thành công.
Liên hệ
Skills Bridge cung cấp các chương trình đào tạo giúp cả khách hàng cá nhân và doanh nghiệp nâng cao kỹ năng chuyên môn, kỹ năng lãnh đạo và xây dựng doanh nghiệp thành công.
Liên hệ
