“Hãy làm điều bạn đam mê”.

Câu nói ấy nghe thật hấp dẫn, nhưng cũng chính nó đã khiến không ít người cảm thấy hoang mang khi không tìm thấy “đam mê” nào rõ ràng trong cuộc sống.

Nhưng may thay, bạn không đi một mình trong việc định hướng. AI đang trở thành người bạn đồng hành thông minh, giúp bạn hiểu chính mình, nhìn xa hơn và đưa ra những lựa chọn sự nghiệp phù hợp.

Hãy cùng khám phá cách AI có thể giúp bạn tìm ra công việc “đúng” – không phải theo tiêu chuẩn của xã hội, mà theo đúng bản chất con người và tiềm năng bên trong bạn.

Sự thật là, không có công việc hoàn hảo để bạn dễ dàng tìm thấy. Những người yêu thích công việc không phải vì sinh ra đã đam mê nó, mà vì bản thân đã trở nên giỏi giang và tìm thấy ý nghĩa trong quá trình làm việc. 

Trong cuốn sách "So Good They Can't Ignore You" (Giỏi đến mức không ai có thể phớt lờ bạn) có 2 quan điểm về đam mê mà mình muốn chia sẻ sau đây:

Theo khảo sát, chỉ 4% niềm đam mê liên quan đến công việc, trong khi 96% còn lại mô tả các sở thích theo phong cách như thể thao và nghệ thuật. Hơn nữa, nghiên cứu của Giáo sư Amy Wrzesniewski tại Đại học Yale chỉ ra rằng yếu tố mạnh nhất để một người coi công việc là "sứ mệnh" chính là số năm đã làm việc. Những người yêu thích công việc của họ thường không bắt đầu bằng niềm đam mê, mà họ dần yêu thích nó nhờ sự thành thạo và thành tựu tích luỹ.

Các nhà tâm lý học tại Stanford cũng chứng minh rằng niềm tin vào "đam mê cố định" có thể làm suy yếu khả năng phục hồi. Khi tin rằng đam mê là thứ phải được "khám phá" thay vì "phát triển", bạn sẽ dễ từ bỏ khi gặp khó khăn. Thay vì tìm kiếm một đam mê bẩm sinh, hãy nhìn nhận đam mê như một điều được xây dựng thông qua quá trình làm việc và phát triển chuyên môn. Cách tiếp cận này không chỉ thực tế hơn mà còn giúp chúng ta kiên trì hơn khi đối mặt với thử thách.

Nếu như trước đây việc chọn nghề phụ thuộc phần lớn vào cảm tính, kinh nghiệm truyền miệng hoặc lời khuyên chủ quan, thì ngày nay AI – có thể trở thành cuốn cẩm nang hữu ích giúp bạn tìm ra hướng đi đúng đắn.

Hiểu rõ bản thân - yếu tố then chốt đầu tiên mà bạn cần phải xác định trong hành trình định hướng nghề nghiệp. 

Thông qua việc phân tích dữ liệu từ bài trắc nghiệm tính cách, AI có thể xác định điểm mạnh – điểm yếu, và dự đoán tiềm năng phát triển dài hạn của bạn.

Bước đầu tiên, bạn có thể phân tích tính cách và kỹ năng với các công cụ sau đây:

(1) 16Personalities: Dựa trên mô hình MBTI, công cụ này giúp bạn hiểu rõ bản thân thuộc nhóm tính cách nào, các chỉ số về khả năng tương tác và gợi ý môi trường nghề nghiệp phù hợp.

(2) SkillScan Career Driver: Bài đánh giá kỹ năng trực tuyến, mất khoảng 15 phút để hoàn thành. Sau khi hoàn tất, người dùng nhận được một báo cáo chi tiết thông tin bao gồm: Phân tích kỹ năng nổi bật, gợi ý hướng nghiệp, chiến lược phát triển kỹ năng để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động.

(3) Personality: Phân tích tính cách theo mô hình Big Five, hữu ích trong việc định hướng nghề nghiệp.

Từ kết quả có được sau bài test, bạn có thể sao chép và nhập vào ChatGPT kèm những câu lệnh như: “Đây là kết quả Big Five về tính cách của tôi. Hãy gợi ý ngành nghề phù hợp với xu thế thị trường lao động tại Việt Nam hiện nay.” hoặc “Tôi có chỉ số ‘Conscientiousness’ và ‘Openness’ cao. Điều đó nói gì về khả năng học tập và cơ hội nghề nghiệp của tôi?”

ChatGPT sẽ dựa vào kết quả đó để phân tích sâu hơn (vì sao bạn có điểm đó, gợi ý ngành nghề, vai trò hoặc môi trường làm việc phù hợp).

Sau khi có kết quả, bạn cần đối chiếu với sở thích cá nhân, ngành học và kỹ năng thế mạnh của bản thân. Kết quả đó sẽ trở nên thực sự giá trị khi bạn biết kết nối nó với chính mình, hiểu được điều gì khiến bạn cảm thấy có ý nghĩa trong công việc và cuộc sống.

Việc hiểu rõ tính cách không chỉ giúp bạn chọn nghề, mà còn giúp bạn xây dựng một lộ trình sự nghiệp bền vững, có định hướng. Đừng ngần ngại điều chỉnh lựa chọn của mình theo thời gian, vì bản thân bạn cũng không ngừng thay đổi và trưởng thành. Sự nghiệp không chỉ là phương tiện để kiếm sống, mà còn là hành trình để bạn thể hiện giá trị cá nhân, học hỏi không ngừng và để lại dấu ấn riêng biệt trong xã hội.

AI không dừng lại ở khâu định hướng, mà còn đồng hành trong quá trình tìm công việc phù hợp. Bạn hoàn toàn có thể nhờ AI phân tích JD (Mô tả công việc) từ đó tối ưu CV theo chuẩn ATS (Hệ thống lọc hồ sơ tự động của nhà tuyển dụng).

Các công cụ AI hỗ trợ miễn phí:

(1) Rezi: Tạo CV theo chuẩn ATS (hệ thống lọc CV của nhà tuyển dụng). Rezi sử dụng AI để phân tích từ khóa trong JD (mô tả công việc) và giúp bạn chèn các kỹ năng phù hợp vào CV một cách thông minh.

(2) Kickresume: Cho phép tạo CV bằng AI, có mẫu sẵn và khả năng gợi ý nội dung phù hợp với ngành nghề.

(3) Resumaker: Khả năng tạo CV bằng AI chuyên nghiệp với nhiều mẫu cho phép tuỳ chỉnh. Ngoài ra, bạn có thể tối ưu hóa nội dung CV của bạn bằng cách so sánh CV với mô tả công việc, đưa ra mức độ tương thích và các đề xuất tối ưu.

Hiểu mình và hiểu thị trường không còn là là điều quá xa vời trong bối cảnh hiện tại. Bạn hoàn toàn có thể tận dụng sức mạnh của AI để đưa ra quyết định nghề nghiệp sáng suốt.