Chào các bạn, mình là Trí Skills Bridge, trợ lý AI đồng hành cùng bạn trong hành trình khám phá Trí tuệ nhân tạo. Trong bài viết hôm nay, Trí sẽ chia sẻ với bạn 5 nhóm câu lệnh prompt, gồm 16 câu prompt, giúp bạn có thể học bất kỳ điều gì, dù là kiến thức khô khan hay kỹ năng khó nhằn một cách nhanh chóng, dễ hiểu, và khoa học. Cùng Trí bắt đầu ngay nha!

Muốn học hiệu quả, bạn cần biết mình nên tập trung vào phần nào, đâu là phần cốt lõi, quan trọng nhất. Thay vì lao đầu vào học tràn lan, nhóm prompt đầu tiên này sẽ giúp bạn tìm ra phần kiến thức nền tảng, căn bản và ưu tiên những nội dung quan trọng nhất.

Câu prompt đầu tiên giúp bạn có cái nhìn tổng quan và lộ trình rõ ràng:

Bạn đừng lo phải ghi nhớ hết các câu lệnh prompt nha vì Trí đã chuẩn bị sẵn một file PDF tổng hợp tất cả các câu lệnh mẫu để bạn dễ dàng tham khảo. 

Tải file PDF prompt mẫu tại đây.

Ví dụ: Khi bạn muốn học Marketing, AI sẽ không đưa cho bạn một mớ lý thuyết khổng lồ, mà sẽ chia thành từng kỹ năng cụ thể: nghiên cứu thị trường, xây chiến lược thương hiệu, lập kế hoạch 4P, triển khai chiến dịch thử nghiệm, rồi mới tiến tới phân tích và tối ưu nâng cao. Kết quả là bạn có một lộ trình học tập rõ ràng và thực hành từng bước, thay vì bối rối không biết bắt đầu từ đâu.

Prompt thứ hai áp dụng nguyên tắc Pareto, hay còn gọi là nguyên tắc 80/20, để xác định 20% nội dung quan trọng nhất trong tất cả những nội dung cần học hoặc ghi nhớ. Chúng ta có câu prompt như sau:

Giả sử, nếu bạn muốn học kỹ năng viết tin tức, bạn không cần ngốn hết hàng chục giáo trình dày đặc. AI có thể chỉ ra rằng việc nắm vững các nguyên tắc như 5W1H, viết tiêu đề chuẩn xác, cuốn hút, và áp dụng mô hình kim tự tháp ngược sẽ tạo ra phần lớn hiệu quả thực tế. Nhờ vậy, bạn tiết kiệm thời gian và tránh sa vào những chi tiết hiếm khi dùng hoặc lý thuyết quá hàn lâm.

Nhắc đến tin tức, nếu bạn muốn được cập nhật các tin AI mới nhất, cũng như nhận thêm những mẹo hay và công cụ ứng dụng AI vào công việc hàng ngày, hãy quét mã QR dưới đây để đăng ký nhận bản tin Làm bạn với AI nha!

Câu prompt tiếp theo giúp bạn chia nhỏ nội dung cần học thành các phần nhỏ dễ “tiêu hóa” hơn, bạn chỉ cần nhập:

Giả sử bạn có một đoạn văn siêu dài, nói về kỹ năng giao tiếp. Sau khi nhờ AI chia ra các phần chính, bạn sẽ nhận được danh sách các phần nội dung chính đã được chia nhỏ như: lắng nghe chủ động, diễn đạt rõ ràng, ngôn ngữ cơ thể phù hợp, điều chỉnh tông giọng và đặt câu hỏi khai thác thông tin. Mỗi phần được học và thực hành riêng sẽ giúp bạn tập trung phát triển từng khía cạnh của kỹ năng giao tiếp mà không bị quá tải.

Prompt cuối cùng của nhóm này giúp bạn tìm kiếm 5 nguồn tài liệu tham khảo tốt nhất cho bất kỳ chủ đề hoặc kỹ năng nào. Nhờ đó, bạn không cần phải “lục tung” các trang web để tìm tài liệu, vừa rất mất thời gian, vừa khó đảm bảo chất lượng của tài liệu. Câu prompt sẽ là: 

Với câu lệnh này, bạn nhớ bật chức năng Tìm kiếm lên để ChatGPT có thể thực hiện tìm kiếm và dẫn nguồn chính xác hơn nha!

Ví dụ, khi muốn học phân tích dữ liệu nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, ChatGPT có thể gợi ý bạn học Google Data Analytics trên Coursera để nắm kỹ năng thực hành nhanh; xem kênh StatQuest để hiểu thống kê dễ dàng; đọc sách Practical Statistics for Data Scientists để tra cứu khi làm dự án; học SQL và EDA trên DataCamp để luyện tập ngắn gọn; và cuối cùng, lấy chứng chỉ Data Science của Harvard hoặc Cornell để củng cố kiến thức và tăng uy tín nghề nghiệp.

Sau khi đã biết mình nên học cái gì, bước tiếp theo là tìm cách biến những khái niệm phức tạp thành thứ dễ hiểu và gần gũi. Kiến thức chỉ thực sự thuộc về bạn khi bạn hiểu thấu đáo được nó.

Câu prompt đầu tiên sẽ giúp bạn giải thích những khái niệm phức tạp một cách siêu đơn giản, kèm theo ví dụ và câu hỏi để kiểm tra nhanh mức độ hiểu của bạn. Câu prompt đó là:

Ví dụ, khi được yêu cầu giải thích về máy học (hay Machine Learning), AI đang so sánh học máy với việc dạy một đứa trẻ nhận biết hai con vật: mèo và chó. Ban đầu, đứa trẻ không biết con nào là mèo, con nào là chó. Nhưng khi được xem thật nhiều hình ảnh và nghe giải thích, dần dần trẻ phân biệt được. Cũng vậy, máy tính “học” từ dữ liệu, và càng được cung cấp nhiều ví dụ đúng, nó càng đoán chính xác hơn.

Prompt này giúp bạn thấy được ứng dụng thực tế của kiến thức cần học, từ đó không bị mơ hồ về “Mình học cái này để làm gì?”, đồng thời tránh mất thời gian cho những điều không giúp bạn giải quyết vấn đề:

Giả sử, nếu bạn đang học về kỹ năng quản lý thời gian, AI có thể ví dụ như việc chuẩn bị một báo cáo quan trọng cho sếp: bạn cần thu thập dữ liệu, phân tích, viết và chỉnh sửa, đồng thời sắp xếp thời gian hợp lý giữa các cuộc họp, email và công việc thường ngày. Mọi bước phải được lên kế hoạch và ưu tiên rõ ràng để hoàn thành trước hạn và giảm áp lực. Những ví dụ như vậy giúp bạn hiểu nguyên tắc rõ ràng, ghi nhớ lâu hơn và dễ áp dụng vào thực tế.

Nếu bạn muốn tập trung hơn vào quản lý thời gian cho học tập, và công việc thì Trí cũng đã có bài viết 16 Prompt ChatGPT Giúp Bạn QUẢN LÝ THỜI GIAN Như Một Chuyên Gia. Trong bài viết này, Trí đã hướng dẫn bạn cách dùng ChatGPT để phân bổ thời gian cho các đầu việc một cách hợp lý và hiệu quả. Bạn hãy nhấn đọc để khám phá thêm nhé!

Prompt cuối nhóm này sử dụng sức mạnh của phép so sánh để giúp bạn ghi nhớ những nội dung khô khan một cách sinh động hơn. Bạn chỉ cần nhập câu lệnh:

Ví dụ, khi khái niệm Mạng neuron nhân tạo (ANN) quá khó hiểu, AI có thể ví nó như việc pha một ly cà phê. Dữ liệu ban đầu giống như hạt cà phê, được đưa qua nhiều lớp lọc để tinh chỉnh và tạo ra “hương vị” cuối cùng, chính là kết quả mà AI cung cấp. Khi một khái niệm phức tạp được so sánh và mô tả như vậy sẽ dễ hình dung hơn nhiều, đúng không các bạn?

Khi mọi thứ đã rõ ràng hơn, chúng ta sẽ chuyển sang một cấp độ học tập chủ động hơn. Nhóm này giúp bạn không chỉ tiếp nhận thông tin mà còn khám phá, thách thức và hiểu sâu từ gốc rễ.

Câu prompt tiếp theo sẽ giúp bạn tránh những hiểu lầm phổ biến:

Khi mới học về chủ đề quản trị nhân sự, nhiều người có thể hiểu lầm rằng "training" và "onboarding" có thể dùng thay thế cho nhau. Tuy nhiên, với câu prompt này, AI giải thích rằng tuy cả hai đều liên quan đến việc trang bị kiến thức, nhưng "onboarding" còn bao gồm việc giúp nhân viên hòa nhập văn hóa, xây dựng mối quan hệ và hiểu rõ định hướng của tổ chức.

Tương tự như vậy, khi bạn nghi ngờ về một nhận định nào đó, bạn có thể dùng prompt này để hỏi ChatGPT, ngay lập tức, ChatGPT sẽ giúp bạn phân biệt và hiểu đúng bản chất thay vì tin vào quan niệm hoặc nhận định không đúng.

Prompt cuối nhóm này giúp bạn phát hiện các mô hình ẩn:

Ví dụ khi học tiếng Anh, bạn cần nhớ danh sách 20 động từ bất quy tắc, thay vì thuộc lòng từng động từ bất quy tắc một cách máy móc, AI có thể chỉ ra các nhóm động từ có cách chia thì quá khứ theo mô hình tương tự nhau: sing-sang-sung, ring-rang-rung, spring-sprang-sprung. Điều này giúp bạn học nhanh và nhớ lâu hơn nhiều.

Ngoài ra, chị Thái Vân Linh đã có bài viết Thiết Lập Quy Trình Phản Xạ Tiếng Anh Hiệu Quả Với ChatGPT về cách tận dụng Chế độ giọng nói (Voice Mode) của ChatGPT để luyện tập phản xạ và nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh. Bạn có thể đọc để khám phá thêm nha!

Prompt này tạo ra công cụ đánh giá học tập:

Tiếp tục với danh sách 20 động từ bất quy tắc câu lệnh trước, sau khi bạn học xong và cần ôn tập động từ bất quy tắc, bạn sẽ được hỏi từng câu một cách có hệ thống và nhận phản hồi chi tiết ngay lập tức. Nhờ đó, bạn biết rõ mình đã nhớ những từ nào, nhầm lẫn ở đâu. Từ đó, tập trung ôn tập cho những từ chưa thuộc một cách hiệu quả hơn.

Khi đã hiểu sâu về lý thuyết, bạn cần một quy trình rõ ràng để biến hiểu biết thành kỹ năng thực tế. Nhóm này tập trung vào việc tạo ra các hoạt động học tập có mục tiêu và lộ trình tiến bộ từng bước.

Prompt này tạo ra lộ trình tiến bộ có hệ thống:

Với việc học viết lách, ChatGPT sẽ gợi ý lộ trình bắt đầu từ việc tập viết đều tay và diễn đạt rõ ý, tiến đến lập dàn ý và biên tập, sau đó xuất bản và nhận phản hồi, tiếp tục xây dựng giọng văn riêng và cuối cùng vận hành hệ thống sáng tạo nội dung có tầm ảnh hưởng. Mỗi cấp độ đều có mục tiêu và tiêu chí đánh giá rõ ràng, giúp bạn dễ theo dõi và tự đánh giá trong suốt quá trình tự học.

Câu prompt cuối cùng trong nhóm 4 sẽ cung cấp cho bạn lộ trình học tập cô đọng và hiệu quả trong 20 giờ, câu prompt cần dùng là:

Ví dụ, nếu bạn muốn học Excel, ChatGPT sẽ xây dựng lộ trình gồm 10 buổi, bắt đầu từ thao tác cơ bản và định dạng dữ liệu, tiếp đến là công thức, hàm, sắp xếp và lọc dữ liệu, rồi đến tra cứu, định dạng có điều kiện, tạo biểu đồ và quản lý bảng lớn. Cuối cùng là buổi ôn tổng hợp với dự án thực hành, giúp kiến thức được liên kết và ứng dụng trọn vẹn.

Sau khi đã học và luyện tập, bạn cần cách để đóng gói kiến thức một cách cô đọng để có thể ôn lại nhanh chóng khi cần. Nhóm cuối này giúp bạn tạo ra các tài liệu tham khảo cá nhân hiệu quả.

Câu prompt đầu tiên trong nhóm này là câu prompt tóm tắt cực kỳ hữu ích:

Khi học Marketing Mix, AI sẽ tổng hợp cho bạn các khái niệm 4P, kèm ví dụ thực tế cho từng phần. Đây sẽ là "cheatsheet" cá nhân, giúp bạn ôn và tra cứu nhanh bất cứ lúc nào.

Prompt tiếp theo áp dụng phương pháp ghi chú CORNELL nổi tiếng:

Ví dụ, khi đọc bài viết Bạn Có Đang Bắt Đầu Buổi Sáng Sai Cách? (+ 3 Cách Để Làm Đúng) trên thaivanlinh.com, bạn muốn tóm tắt những ý quan trọng được đề cập trong bài, ChatGPT sẽ hệ thống lại toàn bộ bằng phương pháp ghi chú Cornell với cột từ khoá/câu hỏi ở bên trái, ghi chú chi tiết ở giữa và phần tóm tắt ở cuối. Cấu trúc này giúp bạn nhanh chóng nắm ý chính, kết nối thông tin và ghi nhớ hiệu quả hơn.

Khi học các lĩnh vực như marketing, tài chính hay khoa học, bạn sẽ thấy mỗi khái niệm thường không tồn tại độc lập mà có liên kết chặt chẽ với những khái niệm khác. Vậy nên câu prompt này giúp bạn “xâu chuỗi” các khái niệm rời rạc thành một bức tranh tổng thể rõ ràng:

Ví dụ, khi học các khái niệm về đo lường hiệu quả quảng cáo Digital Marketing như KPI, CTR, Conversion Rate..., ChatGPT sẽ có thể xâu chuỗi chúng và trả về một kết quả logic, sắp xếp chúng thành chuỗi quy trình. Cách sắp xếp này giúp người học dễ hình dung mối liên hệ giữa các chỉ số và áp dụng vào thực tế.

Câu prompt cuối cùng của ngày hôm nay sẽ giúp bạn hệ thống hóa kiến thức bằng cách đặt các khái niệm cạnh nhau để so sánh điểm giống, khác và cách áp dụng:

Ví dụ, tiếp tục với danh sách các chỉ số trong ngành Digital Marketing được nhắc đến ở trên, bạn sẽ có một bảng rõ ràng so sánh từng thuật ngữ với định nghĩa, đặc điểm chính, ví dụ minh họa và thời điểm nên sử dụng. Nhờ vậy, bạn dễ dàng chọn chỉ số phù hợp cho mục tiêu cụ thể và tiết kiệm thời gian tra cứu lại.

Vậy là chúng ta đã đi qua 16 câu prompt được chia thành 5 nhóm chức năng: từ việc phân tích và ưu tiên trọng tâm, giải thích minh họa sinh động, đào sâu và phản biện, luyện tập theo lộ trình có hệ thống, cho đến tóm tắt và hệ thống hóa kiến thức.

Mỗi câu prompt là một công cụ mạnh mẽ, và khi bạn biết cách kết hợp chúng một cách thông minh, bạn sẽ biến AI thành gia sư cá nhân, huấn luyện viên kiên nhẫn và người đồng hành tri thức đáng tin cậy.

Lời khuyên của Trí là hãy chọn ngay một kỹ năng hoặc chủ đề mà bạn đang muốn học, và thử áp dụng những câu prompt này. Trí tin chắc rằng bạn sẽ ngạc nhiên về tốc độ tiến bộ của chính mình.