Cải thiện kỹ năng thuyết trình

Một nghiên cứu đến từ tổ chức Corporate Communication Expert đã chỉ ra rằng 15 giây đầu tiên là khoảng thời gian quan trọng nhất để gây ấn tượng với người nghe, và phần lớn trải nghiệm của họ trong suốt phần trình bày của bạn cũng sẽ được ảnh hưởng, chi phối bởi 15 giây này. Hãy cùng tìm hiểu gợi ý sử dụng công cụ 3V trong bài viết này để có một bài thuyết trình thuyết phục từ đầu đến cuối.

Cụ thể, công cụ 3V trong giao tiếp gồm vocal (giọng nói), visual (hình thể), và verbal (ngôn từ).

Được phát triển dựa trên mô hình giao tiếp 7:38:55 của Tiến sĩ Albert Mehrabian, công cụ 3V được cấu thành bởi các thành tố sau:

• Vocal (giọng nói): trong cảm quan của người khác, giọng chúng ta nghe thế nào với yếu tố cao độ và ngữ điệu.
• Visual (hình thể): cách chúng ta thể hiện mình với thế giới thông qua vẻ bề ngoài, gồm ngôn ngữ hình thể và trang phục.
• Verbal (ngôn từ): cách chúng ta tạo dấu ấn bản thân với cách sử dụng vốn từ, gồm từ vựng và nội dung bạn truyền tải.

Sự thống nhất và phối hợp hài hòa của 3 yếu tố trên sẽ giúp bạn cảm thấy tự tin hơn khi giao tiếp nói chung hoặc thuyết trình nói riêng, cho bạn cơ hội mang đến thông điệp chính xác mà bạn muốn gửi gắm, và cũng để người nghe có thể hình dung rõ nét hơn về điều bạn muốn chia sẻ.

Mark Twain đã từng nói: “Sử dụng từ ngữ đúng mang lại hiệu quả nhưng không có từ ngữ nào có sức nặng bằng việc ngừng nghỉ đúng lúc”. Theo nghiên cứu của trường Đại học Colombia, những quãng nghỉ được coi là một phần tự nhiên trong bất kỳ cuộc hội thoại nào. Trong những bài thuyết trình trước đám đông, chúng khiến bài thuyết trình trở nên đáng tin cậy hơn.

Tuy nhiên, lạm dụng việc ngừng nghỉ trong bài thuyết trình sẽ mang tới tác dụng ngược. Bạn có thể dừng lại khi cung cấp một khối lượng thông tin lớn và quan trọng cho người nghe, khi muốn đặt câu hỏi, chuyển slide hay muốn người nghe trở nên tò mò và chú ý hơn.

Giọng nói giống như các cơ bắp trên cơ thể. Như là một kỹ năng, nếu được rèn luyện thường xuyên, chúng sẽ trở nên săn chắc và khoẻ mạnh hơn. Thực tế, nhiều người có giọng nói yếu đã trở thành những người thuyết trình đầy tự tin với giọng nói to, khỏe nhờ nỗ lực rèn luyện. Một bài tập bạn có thể tham khảo là ghi nhớ một bài thơ, đoạn văn, và hãy đọc to nó khi bạn ở một mình, khi đứng trước gương, hay khi đi bộ tập thể dục.

Đừng quên ghi âm lại tất cả những bài tập luyện giọng và nghe lại chúng. Bằng cách đó, bạn có thể phát hiện ra những lỗi sai, điểm yếu, điểm mạnh của bản thân và tiếp tục cải thiện trong những lần luyện giọng tiếp theo.

Dù bạn có trở thành một nhà thuyết trình tài ba hay không, chắc chắn việc luyện tập giọng nói sẽ trở nên hữu ích với bạn trong bất kì tình huống nào, cả trong cuộc sống và công việc. Hãy thường xuyên luyện giọng để luôn tự tin và thành công trình bày ý tưởng, trong các cuộc trò chuyện thường ngày hay thuyết phục người nghe nhé!

Bạn có thể xem thêm về cách luyện tập với AI để được phản hồi và cải thiện cách trình bày trong video dưới đây: 

Bạn có thể cầm một vật dụng bất kì để cử chỉ tay bạn trông tự nhiên hơn khi nói. Tuy nhiên, nếu bạn không kịp chuẩn bị và cầm bất kì món đồ nào, hạn chế khoanh tay trước ngực hay đặt 2 tay sau lưng vì chúng sẽ tạo cảm giác rằng bạn đang không thoải mái. Thay vào đó, bạn có thể thả lỏng 2 tay tự nhiên, hoặc làm cử chỉ bàn tay mở khi nói chuyện để tạo cảm giác thân thiện với người nghe.

Để ngay lập tức thể hiện sự tự tin, hãy cố gắng đứng thẳng lưng. Lúc này, lồng ngực bạn sẽ mở ra và cằm sẽ tự nhiên hướng về phía trước, tạo cho chính bạn cảm giác tự tin hơn, và đối phương cũng sẽ cảm nhận được điều đó. Để làm điều này, hãy tưởng tượng bạn đang cố gắng kéo 2 vai đụng nhau tại một điểm sau lưng. Khi thực hành thao tác này, bạn sẽ cảm nhận lưng mình thẳng tại một biên độ tự nhiên hơn.

Để có cái nhìn khách quan từ người khác, hãy trình bày sơ lược phần trình bày của bạn, hoặc trình bày những điểm quan trọng bạn muốn nhấn mạnh đến những người trong mối quan hệ. Cụ thể, bạn nên thuyết trình cho:

• Những người có cùng chuyên môn: từ góc độ kiến thức và chuyên môn, hãy nhận đánh giá từ những cá nhân có chuyên môn trong hoặc ở lĩnh vực tương tự mà bạn sắp thuyết trình. Họ sẽ cho bạn biết đâu là những thông tin tốt, hoặc cần chỉnh sửa.
• Những người tham dự ngẫu nhiên: từ góc độ này, họ có thể cho bạn nhận xét về cách trình bày slide, tính hấp dẫn của bài với vai trò người nghe tự do. Từ đó bạn có thể có cái nhìn khách quan hơn về phần trình bày của mình.

Sau khi kết thúc phần trình bày của mình, hãy dành thời gian phản tư và đánh giá lại phần thuyết trình và trả lời câu hỏi:

• “Mình đã làm gì tốt?”
• “Mình có thể làm gì tốt hơn?”

Với câu trả lời cho câu hỏi thứ 2, hãy chọn ra từng giai đoạn cải thiện và chọn cải thiện 1 yếu tố tại một thời điểm. Việc yêu cầu bản thân phải tiến bộ trong quá nhiều kỹ năng sẽ khiến bạn dễ chán nản và bỏ cuộc nhanh hơn. Do đó, hãy sử dụng công cụ SMART sau đây để đặt mục tiêu cải thiện cho mình:

Ví dụ: Tôi muốn trong vòng 2 tháng tiếp theo sẽ thành công luyện tập được cách nói chậm rãi khi thuyết trình, với tốc độ hoàn thành 215-220 từ trong 1 phút.